Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bełchatowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 lipca 2020 roku

Sąd Rejonowy w Bełchatowie Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR. M. K.

Protokolant: M. Mokracz

po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2020 roku

przy udziale

(wymienić prokuratora lub przedstawiciela org. społecznej, jeśli brał udział w sprawie

sprawy z powództwa Spółdzielczej (...) w G.

przeciwko M. D.

o zapłatę

1. zasądza od pozwanego M. D. na rzecz powoda Spółdzielczej (...) w G. kwotę 3.277,77 zł ( trzy tysiące dwieście siedemdziesiąt siedem złotych siedemdziesiąt siedem groszy)z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP nie wyżej niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 30 czerwca 2017 roku do dnia zapłaty;

2. zasądza od pozwanego M. D. na rzecz powoda Spółdzielczej (...) w G. kwotę 917,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3. zasądzić od Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Bełchatowie) na rzecz Prywatnej Kancelarii adw. P. L. kwotę 1.107,- zł tytułem nieopłaconej pomocy prawne sprawowanej z urzędu.

_______________________

MS/C W.. 1 Wyrok sądu I instancji

Sygn. akt I C 775/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 1 lipca 2017 roku powód Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo- Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. wniosła o zasadzenie od pozwanego M. D. kwotę 3.277,77 zł wraz z odetkany umownymi w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego NB ale nie więcej niż w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie oraz o zasądzenie kosztów sądowych i kosztów zastępstwa procesowego. Przedmiotowy pozew został skierowanym do Sądu Rejonowego Lublin -Zachód w Lublinie. W dniu 12 września 2017 roku tenże Sąd wydał nakaz zapłaty w którym zasądził od pozwanego kwotę dochodzoną pozwem wraz z należnymi kosztami postepowania. Powyższy nakaz zaskarżył pozwany w całości pozwany nadto wniósł o zwolnienie go od kosztów sądowych w całości oraz ustanowienie adwokata z urzędu. w osobie D. K.. W uzasadnieniu sprzeciwu odniósł iż od 1993 roku leczony jest psychiatrycznie. Pierwsza hospitalizacja miała miejsce w 1993 roku. w Wojewódzkim Szpitalu im. (...) II w B. z rozpoznaniem depresja Ponowna hospitalizacja wykazała rozpoznanie schizofrenii simpez.

W piśmie z dnia 16 sierpnia 2018 roku powód podniósł iż zarzut strony pozwanej iż pożyczkobiorca w chwili podpisywania umowy pożyczki był w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji ze względu na stan zdrowi nie oznacza, że rzeczywiście oświadczenie woli w przedmiocie zawarcia przez pożyczkobiorcę umowy pożyczki w dnia 19 czerwca 2015 roku został złożone w warunkach wyłączającym świadome podjęcie decyzji, a zatem nieważne w myśl art. 82 kc. W świetle przyjętych w doktrynie poglądów brak świadomości charakteryzuje się brakiem rozeznania i niemożności zrozumienia posunięć własnych lub też innych osób niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia własnego postępowania. Nadto powodów wskazał iż w trakcie rozmowy z pracownikiem (...) pożyczkobiorca nie zachowywał się w sposób, który mógłby budzić wątpliwości co do jego stanu świadomości. A sam fakt leczenia się przez pożyczkobiorcę psychiatrycznie nie jest jednoznacznym iż złożone oświadczenie woli je dotknięte wadą przewidziana w art. 82 kc.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14 stycznia 2015 roku pozwany M. D. zawarł z powodem Spółdzielczą (...) umowę pożyczki. Całkowity koszt pożyczki wyniósł 12.500,- zł

( dowód: u mowa pożyczki z dnia 15 stycznia 2015 roku k 126-139)

Od dnia 25 września 1995 roku do 24 października 1995 roku pozwany M. D. przebywał na oddziale Psychiatrycznym Szpitala Wojewódzkiego w B. leczy się psychiatrycznie.

( dowód: historia choroby k-107- 112

W okresie od 26 stycznia 1998 roku do 6 maja 1998 roku pozwany przebywał ponownie w Wojewódzkim Szpitalu im (...) II w B. na Oddziale Psychiatrycznym z rozpoznaniem schizofrenia prosta

Po przeprowadzeniu badania psychologicznego pozwany nie wykazał upośledzenia , obniżenia sprawności intelektualnej, nie wykazywał upośledzenia funkcji poznawczych. Jest dobrze zorientowany w miejscu, czasie co do własnej osoby. Rozumie cel spotkania z psychiatrą. lnie dostępny, badany nie unikał Kontakt werbalny z badanym był ogólnie dostateczny nie unikał kontaktu. Udzielał odpowiedzi na zadawane pytania o nie rozwijając poruszanych tematów. Wypowiedzi były poprawnie budowane. Badany nie wykazał cech wyraźnego obniżenia sprawności intelektualnej. Po przeprowadzeniu badań u pozwanego nie stwierdzono upośledzenia, oni obniżenie sprawności intelektualnej , nie wykazuje również upośledzenia funkcji poznawczych. Nastawienie badanego i jego myśli nabierają charakteru hipochondrycznego cechuje go nadmierna troska o własne zdrowie, jest ono nadmiernie zainteresowany funkcjonowaniem własnego ciała i jego zaburzeniami. Badanego cechuje schizoidalny styl funkcjonowania, alienacja psychologiczna i emocjonalna. Dominuje u jego izolowanie się od innych i zamknięcie w sobie

(dowód: opinia psychologiczna A. S. Salon k- 155-159 odw.)

Na podstawie dokumentacji medycznej zgormadzonej w aktach i na podstawie badania pozwanego stwierdzono, aby w dacie zawarcia umowy kredytowej M. D. był zdolny do świadomego i swobodnego podjęcia decyzji.

(dowód : opinia biegłego psychiatry J. B. k 160- 163 akt).

Stosowane u pozwanego leki były w dawkach niższych niż maksymalne. W omawianym przypadku nie doszło do przedawkowania leku. Stosowane dawki nie mogły mieć wpływu na świadomość pozwanego w chwili zawierania pożyczki .

(dowód: opinia biegłego z dziedziny farmakologii farmacji i środków odurzających k 189-193oraz 208-210 akt)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Przedmiotowe powództwo w ocenie sądu zasługuje na uwzględnienie w całości a jego uzasadniona podstawa prawna wynika z art. 720 kc.

Sąd, kierując się uzasadnionymi wątpliwościami co do ważności umowy będącej podstawą roszczenia dopuścił dowód z opinii biegłych psychologa i psychiatry i z zakresu farmakologii, farmacji i środków odurzających na okoliczność tego, czy pozwany w dacie zawarcia umowy pożyczki, znajdował się w stanie uniemożliwiającym świadome i swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Przedmiotowe opinie są ze sobą zbieżne i nie potwierdzają zarzutu przedstawionego przez pełnomocnika pozwanego, iż w dacie zawierania umowy pożyczki pozwany M. D. był w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji.

Z przeprowadzonych opinii psychologa i psychiatry w sposób jednoznaczny wynika, że pozwany w dniu zawarcia umowy pożyczki znajdował się w stanie psychicznym umożliwiającym świadome podjęcie decyzji. Również opinia biegłego z zakresu farmakologii, farmacji środków odurzających nie wykazała aby zażywane leki spowolniały reakcję albo wręcz uniemożliwiały świadome podjęcie decyzji. Opinie nie budziły wątpliwości co do swej rzetelności, były jasne, stanowcze i wzajemnie się uzupełniały. Strony postępowania nie zgłosiły zarzutów, co do treści opinii, aprobując ich wnioski.

Te okoliczności przesądziły o przekonaniu sądu, że strony zawarły umowę pożyczki uregulowaną w art. 720 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z analizy materiału dowodowego niewątpliwie wynika iż pozwany większą część ze swojego zadłużenia spłacił. Na dzień wniesienia pozwu pozostała do zapłaty jedynie kwota 3.277,77 zł .

Mając na względzie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznać należało, że zawarta umowa była ważna a stan psychiczny w jakim znajdował się pozwany umożliwiał mu swobodne podjęcie decyzji. Zgodnie bowiem z art. 82 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

W orzecznictwie podnosi się, że przepis art. 82 k.c. obejmuje swą dyspozycją dwa stany faktyczne, które skutkują uznaniem, że oświadczenie woli złożone w razie wystąpienia któregokolwiek z nich dotknięte jest sankcją w postaci nieważności bezwzględnej. Jest to stan wyłączający świadomość, albo stan wyłączający swobodę. Co do pierwszej przesłanki wskazać należy, iż stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli nie oznacza całkowitego zniesienia świadomości. Wystarczające jest istnienie takiego stanu, który powoduje brak rozeznania, niemożność rozumienia posunięć własnych i posunięć innych osób oraz niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania. Stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, jak i stan wyłączający swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli musi wynikać z przyczyny wewnętrznej, umiejscowionej w samym podmiocie składającym oświadczenie woli. Musi wynikać ze stanu, w jakim znajduje się osoba składająca oświadczenie woli, a nie z okoliczności zewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła. Źródłem tej wady oświadczenia woli są szczególne właściwości psychiki lub procesu myślowego, znajdujące się "wewnątrz" osoby składającej oświadczenie woli (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 lutego 2019 r., I ACa 1079/18, LEX nr 2669697).

Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności niniejszej sprawy bezspornie stwierdzić należało, że pozwany w dniu 28 marca 2016 roku tj dniu zawarcia umowy pożyczki znajdował się w stanie uniemożliwiającym świadome i swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli. Wniosek taki wynika wprost z treści opinii sądowo-psychiatrycznej wydanej wspólnie z psychologiem, Opinie te nie budziły zastrzeżeń Sądu, jak też nie były kwestionowane przez pozwanego tym bardziej, że zostały poparte dokumentacją lekarska z pobytów pozwanego w Szpitalu Wojewódzkim poczynając od 1995 roku z których wynika przebieg leczenia.

Z treści umowy pożyczki wprost wynika, że pozwany przyjął od pozwanego kwotę pożyczki przy czym na dzień wniesienia pozwu pozostała do spłaty kwota określona w pozwie. Z tego też powodu wobec odpadnięcia przyczyny wpływającej na nieważność umowy należało kwotę dochodzoną pozwem zasądzić od pozwanego.

Za podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach postępowania Sąd przyjął art. 98 k.p.c.

Pozwany w niniejszym postępowaniu był zwolniony od kosztów sądowych w całości, jednakże zgodnie z art. 108 u.k.s.c. zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi.

Odstąpienie od obciążania strony przegrywającej kosztami procesu może nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach, które w ocenie sądu meriti w przedmiotowej sprawie nie zachodzą. Z uwagi na to pozwany zwolniony był od kosztów sądowych koszty pomocy profesjonalnego pełnomocnika udzielonej z urzędu należało pokryć z rachunku Skarbu Państwa (Kasa Sądu Rejonowego w Bełchatowie).